Roestige schroef in een roestige metalen plaat

Roestvast staal staat ook wel bekend als roestvrij staal of inox en wordt vaak afgekort als RVS. RVS is een verzamelnaam voor een aantal legeringen van hoofdzakelijk ijzer, chroom, nikkel en koolstof. Om van roestvast staal te kunnen spreken, is minimaal 11 tot 12% chroom en maximaal 1,2% koolstof nodig. Verder zijn in veel soorten roestvast staal ook de elementen molybdeen, titanium, mangaan, stikstof en silicium aanwezig. Door deze toevoegingen wordt een roestvaste ‘huid’ op het materiaal gevormd. De benaming roestvrij staal is algemeen ingeburgerd maar wordt door vaklieden liever niet gebruikt, aangezien de legering onder normale omstandigheden weliswaar beter bestand is tegen roesten, oftewel roestvast is, maar wel degelijk kan roesten.

Hoe wordt roestvast staal gemaakt?

Roestvrij staal wordt net zoals gewoon staal gemaakt. Het verschil is dat er chroom en nikkel aan wordt toegevoegd. Het toegevoegde chroom maakt het staal roestbestendig. Als het in contact komt met zuurstof wordt een onzichtbaar laagje chroomoxide (ook wel dichroomtrioxide genoemd) gevormd aan de buitenkant van het staal. Dit laagje beschermt het onderliggende metaal tegen roestvorming. Bijkomend voordeel: het herstelt zichzelf wanneer het beschadigd wordt. Nikkel vergroot de roestwerendheid nog meer en maakt het staal sterker en beter bestand tegen extreme temperaturen.

Gewoon staal wordt gemaakt door koolstof in ruwijzer te verwijderen in een convertor. Deze oven blaast zuurstof met grote kracht door het vloeibare ijzer. Doordat zuurstof en koolstof makkelijk binden, worden koolstofmonoxide en koolstofdioxide gevormd. Met deze gassen verdwijnt het grootste deel van de koolstof uit het brosse ruwijzer en blijft het harde staal over.

Wat voor soorten roestvast staal zijn er?

Voor het indelen van de verschillende RVS soorten zijn drie families te onderscheiden: martensitisch, ferritisch en austenitisch RVS. Iedere RVS familie of soort beschikt over unieke eigenschappen waarin verschillende RVS legeringen onder te brengen zijn. Austenitisch RVS is de soort die het meest wordt toegepast voor bevestigingsmaterialen zoals schroeven.

Austenitisch RVS

Austenitisch RVS wordt veruit het meest toegepast van alle RVS soorten. Austenitisch RVS is aantrekkelijk door de hoge corrosiebestendigheid en is daarmee uitermate geschikt voor vele toepassingen. De meest gebruikte kwaliteit binnen de austenitische groep is RVS 304 die vooral voor binnenhuis toepassingen wordt gebruikt. De meeste schroeven van Schroeven24 vallen in deze klasse. Austenitisch RVS kenmerkt zich door nikkel en chroom als belangrijkste legeringselementen. Typische eigenschappen van deze groep zijn o.a. de grote taaiheid en goede vervormbaarheid. Naast chroom en nikkel bevatten legeringen uit deze groep soms ook molybdeen en titaan. Voorbeelden van toepassingen zijn: schroeven, keukenapparatuur, fornuizen, verwarmingselementen en schepen.

Ferritisch RVS

Ferritisch RVS, met kenmerkend legeringselement chroom, is geschikt voor toepassingen in een weinig agressief milieu. Deze RVS soort bevat vrijwel geen nikkel waardoor het materiaal een lage corrosiebestendigheid heeft en hierdoor een relatief lage prijs heeft. Door het lage koolstofgehalte is deze soort goed te bewerken en vormen. Deze soort wordt vooral gebruikt voor goedkopere huishoudelijke toepassingen. De voordelen van deze soort zijn o.a. de hoge sterkte, de ongevoeligheid voor spanningscorrosie en de goede kruipeigenschappen. Binnen de ferritische groep kunnen de legeringen erg verschillen. Onder bepaalde omstandigheden zijn sommige legeringen zelfs beter dan het austenitische RVS type 304. Voorbeelden van toepassingen zijn: containers, heet water tanks, bekleding van stalen tanks, huishoudelijke toepassingen (keukengerei, afwasmachines, wasmachines) en uitlaatsystemen.

Martensitisch RVS

Martensitisch RVS lijkt een beetje op ferritisch RVS. Bij beide RVS soorten is chroom het belangrijkste legeringselement. Martensitisch RVS bevat echter minder chroom dan ferritisch RVS. Deze RVS soort wordt gekenmerkt door de hoge hardheid en sterkte in combinatie met een redelijke corrosiebestendigheid. In het algemeen is de corrosiebestendigheid minder dan dat van ferritisch RVS. Deze soort vindt zijn weg in toepassingen waar naast sterkte en slijtvastheid ook enige corrosiebestendigheid nodig is. Voorbeelden van toepassingen zijn messen, matrijzen en turbineschoepen, machine- en apparatenbouw.

Wat zijn de verschillen tussen RVS A2 en A4?

Bevestigingsmaterialen zijn veelal vervaardigd uit Austenitisch RVS. Binnen de austenitische RVS familie maken we onderscheid tussen twee klassen.

RVS A2

Ook bekend als AISI 304, is een veelvoorkomende RVS-kwaliteit en bestaat hoofdzakelijk uit ijzer, chroom (18%) en nikkel (8%). RVS A2 is geschikt voor gebruik in milde omgevingen en heeft een goede weerstand tegen corrosie, met name tegen atmosferische omstandigheden en niet-oxiderende zuren. RVS A2 is een iets minder corrosiebestendige legering dan RVS A4, echter voor veel toepassingen is deze soort goed genoeg. Het prijsverschil met RVS A4 is aanzienlijk en dit maakt dat RVS A2 voor bevestigingsmateriaal de meest verkochte kwaliteit is.

RVS A4

Ook bekend als AISI 316, is een hoogwaardigere RVS-kwaliteit met extra legeringselementen. Naast ijzer en chroom bevat RVS A4 ook nikkel (10-14%) en molybdeen (2-3%). Deze extra legeringselementen bieden een betere corrosiebestendigheid, met name in agressievere omgevingen zoals zeewater of bij blootstelling aan chloride-ionen. RVS A4 is dan ook de meest corrosiebestendige legering en daardoor wordt deze vaak gekozen bij toepassingen in de jachtbouw, zwembadbouw en alle andere chemisch agressieve omstandigheden waar zich bijvoorbeeld chloor en zout voordoen. Ook bij bouwwerken aan de kust zal er over het algemeen voor RVS A4 bevestigingsmateriaal worden gekozen.

Kan RVS magnetisch zijn?

De veronderstelling dat RVS niet magnetisch kan zijn is niet waar. De mate waarin RVS magnetisch is hangt af van de legering, de samenstelling van het metaal. IJzer, chroom en nikkel zijn metalen die op zich allemaal magnetisch aangetrokken worden. Dat komt omdat de elektronen van deze metalen deels in een vlak draaien en de atomen piepkleine elektromagneetjes zijn, elementair magneetjes genoemd. Door ze te richten, kun je zo een stuk metaal magnetisch maken of aantrekken met een magneet.

Als je echter ijzer en nikkel bij elkaar voegt, dan werken de elementaire nikkelmagneetjes die van ijzer tegen. In het metaalrooster verstoren deze metalen, door tegengestelde oriëntatie van de spin van de elektronen in de schillen elkaar. Eigenlijk neutraliseren ze elkaars magnetische eigenschappen waardoor austenitisch RVS in de basis niet magnetisch is. Echter zijn de RVS soort uit de martenitische en ferritische familie wel degelijk magnetisch. Dit komt omdat chroom het belangrijkste legeringselement is en niet nikkel zoals in de austenitische RVS soort. Je komt deze RVS soort bijvoorbeeld tegen in koelkasten en afzuigkappen.

RVS schroeven kopen

Geïnspireerd geraakt en RVS schroeven nodig voor je volgende klus? Bij Schroeven24 vind je een ruim aanbod RVS schroeven. Je bestelt ze eenvoudig en online in onze webshop. Altijd tegen de beste prijzen en uitstekende service.